Rouw is na een jaar niet voorbij. Het is er altijd, ook als het kleiner lijkt te worden. De rouw blijft hetzelfde; het is simpelweg het leven eromheen dat groter wordt.
Luister je liever?
Dat kan! Deze blog is ook te beluisteren in aflevering 6 van de podcast Voor Altijd Gekoesterd. Je luistert hem hier.
Honderd jaar geleden was de dood een onderdeel van de samenleving; tegenwoordig staat de dood veel verder van ons af. Mensen zijn veel meer op zichzelf, er wordt weinig over de dood gesproken, en verdriet speelt zich vaak achter gesloten deuren af. Social media heeft hier een positieve invloed op gehad, doordat steeds meer mensen hun verdriet online delen. Hierdoor wordt het onderwerp wel steeds vaker bespreekbaar.
Vroeger was het heel normaal om een maaltijd naar een familie te brengen als er iemand overleed, maar dat gebeurt nu minder. Nu zie je een verschuiving waarbij mensen hun steun en medeleven veel meer via social media delen. Hierdoor wordt er ook steeds meer over de dood gepraat.
Laten zien dat je meeleeft
Iedereen heeft verschillende behoeftes als het gaat om rouw, maar iedereen wil daarin gezien, erkend en gesteund worden. Ook als je niet precies weet hoe je iemand kunt steunen, is het fijn om dat aan iemand te laten zien. Soms is het al genoeg om tegen iemand te zeggen: “Ik weet niet wat ik kan doen om er voor je te zijn. Waar heb je behoefte aan?” Dit laat zien dat je meeleeft, en dat is voor nabestaanden heel fijn, ook als het overlijden al even geleden is.
Rouw is iets wat geïntegreerd moet worden in je leven. Het gemis is er altijd. Op verjaardagen, feestdagen en bijzondere gebeurtenissen is er altijd een onzichtbare lege stoel. Dat los je niet op door in therapie te gaan of door erover te zwijgen, maar juist door er aandacht aan te besteden en erover te praten.
We zijn er namelijk zelf verantwoordelijk voor om de herinneringen levend te houden. We weten dat we ooit gaan sterven, en dan is het enige wat overblijft de herinneringen aan iemand.
Goede vragen die je kunt stellen aan iemand zijn bijvoorbeeld: “Wat is een mooie herinnering die je aan je oma hebt?” of “Wat zijn mooie dingen die je samen met je broer hebt gedaan?” Maar het allerbelangrijkste is: noem de naam van de overledene, zeker ook in het geval van een overleden baby.
Een mooie campagne hierover is die van het Kenniscentrum Babysterfte. Hun Zwijg hen niet dood campagne geeft je handvatten om ouders en familie te ondersteunen als er een baby in hun omgeving overlijdt, zodat je er voor hen kunt zijn en je medeleven kunt tonen..
Voor werkgevers kan dit vooral moeilijk zijn, bijvoorbeeld als iemand met zwangerschapsverlof gaat en daarna terugkomt zonder levend kindje. Die rouw verdwijnt niet na een jaar en ook niet na acht of tien jaar. Het enige wat je echt kunt doen om er voor iemand te zijn bij verlies en rouw is het leven erkennen en erover praten. Soms is een eenvoudig hartje sturen of een “ik denk aan je” op jubilea-dagen al genoeg.
